BỆNH ĐỐM TRẮNG (WHITE SPOT SYNDROME VIRUS-WSSV) TRÊN TÔM VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA
I. Bệnh đốm trắng là gì
Bệnh đốm trắng (wssv) là một trong những bệnh gây thiệt hại lớn cho ngành nuôi tôm công nghiệp toàn cầu. Bệnh WSSV xuất hiện đầu tiên tại Trung Quốc năm 1989. Sau đó, virus gây bệnh đốm trắng đã được phát hiện và gây tỷ lệ chết cao trên tôm nuôi ở các nước Đài Loan, Nhật Bản, Việt Nam,…
II. Tác nhân gây bệnh
Tại hội nghị khoa học quốc tế lần thứ 12 (2002), các nhà nghiên cứu Just M.Vlak, Jean-Robert Bonami, Tim W.Flegel, Guang-Hsiung Kou, Donald V.Lightner, Chu-Fang Lo,… đã phân loại virus gây hội chứng đốm trắng là một giống mới Whispovirus thuộc họ Nimaviridae.
Đây là một virus dạng trứng, kích thước 120x75 nm, có một đuôi phụ ở một đầu, kích thước 70x300 nm, nhân cấu trúc dsDNA: không có thể ẩn
Cấu tạo của whispovirus
Khi tôm xuất hiện đốm trắng, quan sát thấy có nhiều thể vùi. Nhân của tế bào mang, biểu bì ruột, dạ dày, tế bào biểu bì dưới vỏ bị hoại tử và sưng to.
III. Dấu hiệu bệnh lý
Tôm bị nhiễm bệnh đốm trắng thường có những dấu hiện sau:
- Xuất hiện những đốm trắng đường kính từ 0,5 – 2,0 mm ở dưới vỏ.
- Giảm ăn đột ngột, hoạt động chậm chạp, các phụ bộ bị tổn thương, nắp mang phồng lên, vỏ có nhiều sinh vật bám.
- Tôm bệnh thường xuất hiện dấu hiệu đỏ thân. Tôm nổi trên tầng mặt, dạt vào bờ, mềm vỏ, ốp thân.
- Khi tôm có dấu hiệu yếu cùng với sự xuất hiện của các đốm trắng, tỷ lệ tôm phát bệnh lên đến 100% trong vòng 3 – 5 ngày
- Tôm chết hàng loạt trong ao
Tôm bị đốm trắng
IV. Cơ chế lây bệnh
- WSSV xảy ra ở tôm giống và các giai đoạn tôm trưởng thành trong các vùng nuôi quảng canh, bán thâm canh và thâm canh. Chủ yếu ảnh hưởng đến tôm ở giai đoạn dưới 45 ngày sau khi thả giống.
- Tôm mẹ bị nhiễm virus đốm trắng sẽ lây truyền cho tôm con thông qua việc thải virus đốm trắng từ buồng trứng vào môi trường nước qua quá trình đẻ trứng.
- Lây từ tôm bệnh sang tôm khoẻ; từ các vật chủ trung gian mang mầm bệnh (cua, tôm, giáp xác nhỏ trong ao); từ chim, cò ăn tôm trong các ao bệnh lây sang ao khoẻ.
- Bệnh thường là mùa xuân và đầu hè (khi có sự biến động nhiệt độ > 5OC) hoặc sau các trận mưa lớn (do biến động nhiệt độ và pH)
V. Các giai đoạn của bệnh đốm trắng.
WSSV xảy ra 3 giai đoạn
Giai đoạn 1: Tiềm ẩn
- Tôm khoẻ
- Không có virus, không chết
- PCR âm tính
Giải đoạn 2: Chuyển tiếp
- Tôm khoẻ
- Có thể mang virus hoặc không mang virus
- PCR dương tính
- Độ nhanh trung bình
Giai đoạn 3: Phát bệnh
- Tôm yếu, bỏ ăn
- Xuất hiện đốm trắng
- Phát hiện thể vùi
- Tỷ lệ chết cao
VI. Biện pháp phòng bệnh đốm trắng
- Sử dụng con giống sạch bệnh, không nên thả giống mật độ cao vào mùa lạnh, không vận chuyển tôm giống mật độ cao
- Bổ sung vitamin C, tinh dầu, acid hữu cơ và beta-glucan vào khẩu phần ăn để tăng cường sức đề kháng cho tôm
- Nguồn nước sử dụng phải được lọc bằng lưới mịn và xử lý chlorine trước khi sử dụng
- Áp dụng các biện pháp An Toàn Sinh Học cho trại nuôi: Lưới ngăn cua, còng vào trại và ao, lưới ngăn chim, cò xuống ao nuôi, định kì bón vôi cho ao nuôi sau khi thay nước hoặc khi trời mưa lớn…
- Xử lý ao nuôi triệt để sau khi tôm bị đốm trắng
- Sau khi thu hoạch tôm, tiến hành xử lý nước ao bằng chlorine 30ppm, giữ nước trong ao 7 ngày trước khi xả ra bên ngoài vì virus đốm trắng sẽ chết sau 72 giờ khi không có ký chủ.
- Xả cạn ao và phơi đáy ao 15 ngày, tiến hành bón vôi CaO để nâng pH đất lên 12. Tiếp tục phơi ao 15 – 20 ngày để diệt hết mầm bệnh.
- Đối với những ao không xả được nước. Tiến hành thả nuôi cá chẽm 1 vụ vì cá chẽm là loài ăn thịt, sẽ diệt hết tôm mang mềm bệnh WSSV trong ao.
Giải pháp toàn diện từ ECO AQUA
Bệnh đốm trắng gây thiệt hại không nhỏ đối với người nuôi tôm, do đó cần phòng bệnh đốm trắng một cách triệt để đòi hiểu nhiều yếu tố như an toàn sinh học, thiết kế hệ thống tránh bị nhiễm từ các sinh vật ngoại lai như cò, chim. Bên cạnh đó, không thể bỏ quan việc bổ sung các hoạt chất sinh học thiết yếu như:
- Beta-glucan có trong sản phẩm HI – GLUCAN kích thích hệ miễn dịch của tôm cá, tăng cường các hoạt động miễn dịch.
- Hoạt chất sinh học fucoidan và adenosine có trong sản phẩm FUCOIDAN giúp tái sinh tế bào gan nhờ công nghệ phức hợp adenosine và inositol sản xuất năng lượng, giúp gan tôm mau chóng phục hồi
- Hoạt chất sinh học Resveratrol chiết xuất chống oxy hoá cao gấp 500 lần có trong DE SHOCK giúp chống sốc, tăng cường sức khỏe, tăng sức chịu đựng cho tôm khi thời tiết và các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ mặn, độ pH.